Yaşam Şekli ve Beslenme Alışkanlıkları Kanser Riskini Azaltabilir

Farklı nedenlerle ortaya çıkan ve vücudun her organında görülebilen kanser, ölümle sonuçlanan en riskli hastalıklardan biri olarak gündemde yer almaya devam ediyor.

Kanser Nedir, Kanser Riski Nasıl Azaltılır?

Kanser doğuştan gelen genetik faktörler ve çevresel risk faktörlerinin etkisi ile değişime uğramış hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalıp büyümesi sonucu oluşan hastalıklar grubudur. Normal hücreler belli bir kontrol altında, ihtiyaca göre çoğalırlar ve ömrünü tamamlayan hücreler kontrollü şekilde ölür. Hücrelerin büyümesi, çoğalması ve ölmesi tüm hücrelerin çekirdeğinde bulunan DNA tarafından kontrol edilir. Kanser, DNA’da oluşan ve düzeltilemeyen hasarlanma sonucu başlar.

Erkeklerde Akciğer ve Prostat Kanseri, Kadınlarda ise Meme ve Tiroid Kanseri Sık Görülür

Kanser hem dünyada hem de ülkemizde sebebi bilinen ölümler sıralamasında kalp-damar hastalıklardan sonra ikinci ölüm sebebidir. Kanser istatistiklerine bakıldığında, dünyada bir yılda 18 milyon kişiye kanser tanısı konduğu ve 9.5 milyon kişinin kanser nedeniyle öldüğü görülmektedir.  Maalesef hem dünyada hem de ülkemizde kanser sıklığı giderek artmaktadır.  Türkiye’de en sık görülen kanser türleri erkeklerde akciğer ve prostat kanseri iken kadınlarda meme ve tiroid kanseridir.

Kanserden Korunmak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Kanserden korunmak için yapılabilecek bazı şeyler vardır. Genetik yapımızı değiştirmeyeceğimiz için çevresel risk faktörlerini azaltmaya çalışmalıyız. Kanser riskini azaltmak için yapılacaklar temel olarak 3 ana başlıkta toplanabilir. Bunlar;

  • Kanserojen maddelerden (sigara, alkol, asbest gibi) uzak durmak
  • Kilo kontrolü sağlamak ve beslenme alışkanlıklarını düzenlemek
  • Hareketli yaşamı benimsemek ve düzenli egzersiz yapmak

Kanserojen Maddeler DNA Hasarına Neden Oluyor

Kanserojen maddeler doğrudan DNA hasarı yaparak kanser oluşumunu başlatabilmektedir. Her geçen gün maruz kaldığımız kanserojen miktarı artmaktadır. Örneğin; motorlu taşıtların egzoz gazları ve fabrikalardan salının zehirli gazlar nedeniyle soluduğumuz havadaki kanserojen miktarı artmaktadır. Ancak kanserojen maddeler içerisinde en tehlikeli ve yaygın olanı sigaradır. Hem dünyada hem de Türkiye’de en çok ölüme sebep olan kanser, akciğer kanseridir ve akciğer kanserinin % 85’i sigaraya bağlıdır. Sadece sigara kullanımının azaltılması ile her yıl binlerce insanın ölümü engellenebilir.

Beslenme Alışkanlıklarının Kötü Olması Kansere Zemin Hazırlıyor

Obezite ve beslenme alışkanlıkları ile kanser ilişkisi birçok çalışmada gösterilmiştir. Özellikle mide ve kolon kanseri beslenme şekli ile, meme kanseri ise obezite ile ilişkili bulunmuştur. Akdeniz tipi beslenme olarak bilinen hayvansal yağlardan fakir ve sebze ağırlıklı beslenme kanser riskini azaltırken, batı tipi beslenme olarak bilinen yüksek kalorili, işlenmiş hayvansal ürün içeren hazır gıdalar kanser riskini artırmaktadır.

Düzenli Egzersizle Meme Kanseri Riski % 18 Azalabilir

Günümüz modern toplumunda kanser, kalp- damar hastalıkları ve diyabet gibi hastalıkların hızla artmasındaki önemli faktörlerden biri de hareketsiz yaşam şeklidir. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan insanların günlük aktivitesi son derece kısıtlanmış durumdadır. Hareketli yaşam ve düzenli egzersiz kanser riskini azaltmaktadır. Yapılan bir araştırmada düzenli egzersiz yapan kadınlarda yapmayanlara göre meme kanseri riskinin % 18 azaldığı gösterilmiştir. En kolay ve sürdürülebilir egzersiz şekli yürüyüş yapmaktır. Haftanın ardışık olmayan 3 gününde ortalama 45 dakika orta tempolu yürüyüş önerilen en kolay egzersiz şeklidir.

Kanser Tedavisinde En Etkili Faktör Erken Teşhis

Kanserden korunmak için yapmamız gerekenleri yaptığımız halde değiştiremeyeceğimiz risk faktörleri nedeni ile kanser oluşma riski sıfır olmayacaktır.  Kanserin tedavisinde en etkili faktör erken teşhistir.  Ne kadar erken teşhis edilir ise tedavi o kadar kolay ve tedavi başarısı yüksek olur. Bu nedenle özellikle kadınlar için önerilen ve Sağlık Bakanlığınca takip edilen meme kanseri ve serviks kanseri için taramalar, erkekler için kolon kanseri taraması erken teşhiste önemlidir. Birinci derece yakınlarında kanser tanısı olan bireylerin tarama programı için doktora danışmaları erken tanı için önerilir.

Erken Tanıda Uzmanların En Büyük Yardımcısı Teknoloji

Teknolojik gelişmelerin tıp alanında kullanımı ile birlikte kanserin tanısında ve tedavisinde çok ciddi ilerlemeler kaydedilmiştir. Görüntüleme cihazları ile henüz çok küçük lezyonlar tespit edilebilmekte ve biyopsi alınarak tanı konulabilmektedir. Endoskopi ve kolonoskopi uygulamaları ile mide ve kalın bağırsaktaki polipler henüz kanserleşmeden çıkarılabilmektedir.

Yeni Tedavi Yöntemleri İle Kaliteli ve Sağlıklı Bir Yaşama Kavuşmak Mümkün

İlerlemiş kanser tanısı olan hastalarda uygulanan kemoterapi, immünoterapi ve radyoterapi tedavileri ile hastalığı kontrol etme şansı giderek artmaktadır. Her geçen gün yeni tedavi seçenekleri ortaya çıkmakta ve bu tedaviler ile hastaların hem yaşam kalitesi artmakta hem de yaşam süresi uzamaktadır. Özellikle akıllı ilaç olarak da adlandırılan hedefe yönelik ilaçlar ile normal kemoterapi tedavilerine kıyasla çok daha az yan etki ile daha başarılı sonuçlar alınabilmektedir.

Kanser tanısı almış bir hastalığın hem cerrahi tedavisi hem de kemoterapi tedavisi uzmanlık gerektiren bir alandır. Bu hastaların tedavi ve takibinin mutlaka Onkoloji hekimi bulanan bir hastanede yapılması önemlidir.