Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), %61 i Afrika olmak üzere 116 ülkeden 100 000 e yakın vaka, şimdiye dek 208 ölüm bildirilmesi ve afrikadan sonra Kolombia, Avustralya, İspanya, İsveç’te de görülmeye başlanan ‘Maymun Çiçeği Virüsü’ (M çiçeği virüsü/Mpox) sebebiyle küresel çapta acil durum ilan etti.

2022’deki ilk salgında ölüm oranının yüzde 1’in altındayken şu anda yüzde 5 civarlarına yükseldi. Türkiye’de ilk kez 2022 yılında bir kişide tespit edilmişti, yeni tip Mpox virüs henüz ülkemizde görülmedi.

BULAŞMA

Ortopoksvirüs cinsine ait bir virüs olup, sincap fare, primat gibi hayvanlar ve insanlardan bulaşır. Uzun süreli yakın temas ile birlikte solunum damlacıklarının yayılması (hapşırma), Yatak örtüsü, bez, battaniye veya kişisel eşyalara temas, Ten teması, Hayvanların salyaları, tırmalaması, ısırması ve virüse sahip hayvanın etinin yenmesi bulaş yollarıdır.

Semptomları genellikle virüsü kaptıktan sonraki 3 hafta (ortalama 6-13 gün)içinde kendini gösterir ve kişi grip gibi mpox belirtilerinden birini göstermeye başladıysa genellikle 1-4 gün sonra cilt döküntüleri gelişir. Hastalık ile ilgili veriler, kişilerin belirtiler başlamadan 4 gün öncesinden, döküntüler kabuklanıp düşene kadar bulaştırabildiğini göstermektedir.

 

Mpox VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?

  • Ateş
  • Yüzde, ağız içinde; el, ayak, göğüs, genital bölge, anüste sivilce veya kabarcığa benzer, içi su dolu olabilen döküntü.
  • Halsizlik, baş ve sırt ağrısı
  • Öksürük, burun tıkanıklığı (solunum yolu problemleri)
  • Üşüme ve titreme
  • Yaygın kas ağrıları
  • Ağır formlarda; pnömoni, görme kaybı, sepsis ve ansefalit (beyin iltihabı) gelişebilir.

TANI

Ciltte ortaya çıkan lezyondan alınan örnek doku ile yapılacak PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) testi ile maymun çiçeği virüsü teşhis edilebilir. Eğer ciltte yara oluşmadı ise ve buradan örnek alınamadıysa, anal veya rektal sürüntü alınarak da test almak mümkündür.

HASTALIKTAN KORUNMANIN EN BASİT YOLU

1980 öncesinde doğanlar ve çiçek aşısı olanların (ön kol dış yüzde yuvarlak skar izi) virüse karşı (%85) dayanıklıdır.

Maymun çiçeği virüsünden korunmanın en basit yöntemi çiçek aşısı olmaktır.2 doz şeklinde uygulanır.  Tanımadığınız kişilerle cilt temasından ve özel eşyalarını ellemekten kaçının. Virüs taşıyabilme riskine sahip hayvanlara yaklaşmayın. Hasta olan biriyle temas ettiğiniz şüphesine kapıldığınızda en kısa sürede ellerinizi sık sık sabun ve suyla dezenfekte edin. Kişisel hijyeninize önem gösterin.

Eğer kendinizde Maymun Çiçeği Virüsü belirtilerini gözlemliyorsanız derhal bir sağlık kuruluşuna başvurun.