Tüp Bebek Tedavisinde Doğru Bilinen Yanlışlar

Doğal yollarla bebek sahibi olamayan çiftlerin umudu olan tüp bebek tedavisi, pek çok çiftin bebek sahibi olabilmesine yardım etmektedir. Kısırlık şikayetiyle doktora başvuranların tüm tetkikleri yapıldıktan sonra yumurtlama ve aşılama gibi diğer kısırlık tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı durumda tüp bebek tedavisi uygulamasına başvurulur. Tüp bebek tedavisinde erkek ve kadının üreme hücreleri vücut dışındaki bir laboratuvar ortamında birleştirilip döllenir. Ardından sağlıklı ve gebeliğe uygun olan embriyolar tıbbi yöntemlerle anne aydının rahmine yerleştirilir.  Bu uygulamada başarılı bir gebelik elde edilebilme ve canlı doğum yapabilme oranı diğer kısırlık tedavilerine göre daha yüksektir. Ancak bunun için kadın ve erkeğin sağlık durumlarının tüp bebeğe uygun olması, tedaviyi yapacak olan doktorun alanında uzman ve tecrübeli olması, uygulamanın yapılacağı sağlık kurumunun da yeterli donanıma sahip olması gerekmektedir. Tüm bu koşullar sağlandığında başarılı bir gebelik elde edilme ihtimali yüksektir. Yeter ki tüp bebek tedavi yönteminin ne olduğu ve ne olmadığı konusunda doğru ve yeterli bilgi, bilinç sahibi olunsun.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisiyle Gebe Kalanlar 9 Ay Boyunca Yatmak Zorundadırlar

Tüp bebek tedavisi ile elde edilen gebeliklerin sağlıklı ve başarılı olma ihtimalleri, tıpkı doğal yollarla elde edilen gebeliklerdeki gibidir. Tüp bebek tedavisi doğal yolla gerçekleşen döllenmenin ve embriyonun rahme ulaşması işleminin doktorlar tarafından gerçekleştirilmesidir. Embriyonun sağlık durumunu olumsuz etkileyecek herhangi bir durum söz konusu olmamakla birlikte, hamile olan kadının sürekli yatmasının da gebelikteki başarıyı artıracağına dair bir bilgi de bulunmamaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisi Ağrılı ve Acılı Bir Süreçtir

Tüp bebek tedavisinde kadının ya da erkeğin ağrı ya da acı hissetmesine sebep olacak herhangi bir işlem uygulanmamaktadır. Gelişen tıp teknolojisinin sunduğu olanaklar sayesinde tüm tedavi süreci ağrısız, acısız geçmekte, geçmişte uygulanan iğnelerin yerini de artık haplar almaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisinde Yaş Önemli Değildir

Üreme ile ilgili her aşamada ve tedavi yönteminde olduğu gibi tüp bebek tedavisinde de özellikle kadının yaşı çok önemlidir. Zira yaş ilerledikçe üreme fonksiyonları yavaşlamakta ve kadının yumurtaları azalmaktadır. Tüp bebek tedavisi de kadının yumurtası ile erkeğin sperminin birleştirilmesi ile gerçekleştirildiğine göre kadının sağlıklı yumurta rezervi tüp bebek başarısı için hayati önem taşımaktadır. Bu bağlamda 40 yaşın üzerindeki kadınlarda tüp bebekle gebe kalma şansı düşükken, 45 yaşın üzerinde bu ihtimal neredeyse tamamen yok olmaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisi Çoğul Gebelik Demektir

Tüp bebek tedavisinde tek bebek ya da ikiz, üçüz gebelik elde edilme durumu tamamen transfer edilen embriyo sayısı ile ilgilidir. Ülkemizde SGK’nın belirlediği tüp bebek kriterleri bağlamında çoğul gebeliği önlemek adına 2’den fazla embriyonun tek seferde nakledilmesi zaten yasaklanmıştır. Laboratuvar ortamında döllenen yumurtalardan elde edilen embriyolardan en sağlıklı olan bir tane embriyo anne adayının rahmine yerleştirilirse çoğul gebelik olma ihtimali hiç yoktur. Ancak çoğul gebelik isteyenlere iki tane sağlıklı embriyo transfer edilebilmektedir.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisi ile Bebek Sahibi Olma İhtimali %100’dür

Tüp bebek tedavisinde gebelik elde edilme oranı, canlı doğum yapma oranından daha yüksektir. Zira gebelik döneminde yaşanan bazı aksaklıklar bebeğin anne karnındayken kaybedilmesine sebep olabilmektedir. Bununla birlikte anne adayının yaşının 40’ın üzerinde olması, yumurtalık rezervinin düşük olması, erkeğin spermlerinin kaliteli ve hareketli olmaması gibi pek çok sebep tüp bebek tedavisinde başarıyı düşürmektedir. Bu sebeple de başarının pek çok etkene bağlı olduğu tüp bebekte %100 başarıdan söz etmek mümkün değildir.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlar Kansere Yol Açar

Genel nüfusa kıyasla, hiç çocuğu olmamış kadınlarda, yumurtalık kanseri riski biraz daha fazla (yaklaşık 1.6 kat daha fazla) görünmektedir. Bu kadınların çoğunun aynı zamanda doğurganlık ilaçları da kullandığı düşünülürse, doğurganlık ilaçları ile bu kanser arasında bir bağlantı olabileceği hipotezi ileri sürülmüştür. Doğurganlık ilaçları ile yüksek yumurtalık riski veya IVF tedavisi ile yumurtalık kanseri riski arasında bir ilişki bulunmamıştır.

Yanlış: Yumurta Toplama Aşaması Acı Vericidir

Anestezi yumurta alımı için kullanıldığından, hastalar işlem sırasında hiçbir şey hissetmezler.

Yanlış: Kilo Gebe Kalmayı Etkilemez

Kadında vücuttaki yağ miktarı ile östrojen üretimi ve dağılımının etkilendiği bilinmektedir. Kilosu aşırı fazla ya da aşırı düşük olan kadınlar yumurtlamada oluşabilecek sorunlara bağlı olarak gebe kalmada sorun yaşayabilmektedir.

Yanlış: Tüp Bebek Tehlikeli Bir Tedavidir

Tüp bebek sanılanın aksine güvenli bir tedavi yöntemi olup yakın takip ile olası problemleri (yumurtalıkların aşırı uyarılma sendromu) minimuma indirmek mümkündür.

Yanlış: İnfertilite (Kısırlık) Sorunları Her Zaman Kadından Kaynaklanır

Bir yıl süre ile ortalama haftada 2-3 kez düzenli ilişkiye girilmesine ve herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanılmamasına rağmen gebe kalınamaması “infertilite” (kısırlık) olarak tanımlanır. Yaklaşık olarak fertilite (üreme potansiyeli) problemlerinin %40’ı kadından, %40’ı erkekten kaynaklanırken, %20 vakada ya her iki tarafta da sorun saptanmakta ya da hiçbir sorun tespit edilememektedir. Dolayısıyla infertilite (kısırlık) nedeni araştırılırken her zaman hem kadının hem erkeğin araştırılması gerekmektedir.

Yanlış: Gebe Kalmak Nasılsa Kolay, Gebeliğimi Kariyer Planlarıma Göre Yapabilirim

Bir kadının üreme kapasitesi yaş ilerledikçe azalmaktadır. Yaş ile birlikte yumurta sayısı ve kalitesi düşmektedir. Bu da kadının hormon seviyesini etkileyerek düzensiz ovülasyona (yumurtlamaya) neden olur. 35 yaşın altında her ay gebe kalma şansı %20 civarındadır. 40 yaş civarında ise bu oran %5’lere geriler ve düşük riski oranları da hızla artar. Ayrıca kadının yaşı 40 civarındayken kalan yumurtalarının yaklaşık yarısı kromozomal olarak anormal olacaktır.

Yanlış: Adetlerim Düzenli, Çabuk Gebe Kalabilirim

Düzenli adet gören kadınlarda da infertilite (kısırlık) problemi ile karşılaşabilmektedirler. Düzenli adet ovülasyon yani yumurtlamanın olduğunu belirten bir göstergedir ancak gebelik oluşmasında etkili olan başka birçok faktör de bulunmaktadır. Günümüzde her 10 çiftten birinde infertilite problemi gözlenmektedir.

Yanlış: Fazla Kilo Gebe Kalmayı Etkilemez

Bir kadının kilosu fertiliteyi (üreme potansiyelini) direkt etkileyebilen faktörlerden biridir. Kadınlarda vücuttaki yağ miktarının östrojen üretimi ve dağılımının etkilendiği bilinmektedir. Aşırı kilolu ya da aşırı zayıf olan kadınlar yumurtlamada oluşabilecek sorunlara bağlı olarak gebe kalmada sorun yaşayabilmektedir. Vücut kitle endeksleri 30’un üzerinde ya da 20’nin altında olan kadınların gebe kalma olasılıkları azalmaktadır.

Yanlış: Eğer Kadın Doğum Uzmanım Beni Düzenli Olarak Muayene Eder ve Her Şeyin Yolunda Olduğunu Söylerse, Gebe Kalmakta Problem Yaşamam

Sağlığınız için kadın doğum muayenelerinizin çok önemli olmasına rağmen rutin muayeneler fertilite (üreme potansiyeli) araştırması için çok az bilgi vermektedir. Rutin kontrollerde, vajina, uterus (rahim) hacmi, yumurtalık hacmi kontrol edilmekte ayrıca Pap smear ile serviks kanseri taraması yapılmaktadır. İnfertilite (kısırlık) değerlendirmesinde ise yumurtalık rezervi, yumurta kalitesi, tüplerin açık olup olmadığı, rahim anormalliklerinin ve erkek nedenli araştırmanın yapılması söz konusudur. Kadın doğum uzmanınız konu hakkında yeterince tecrübe sahibi değilse sizi genellikle üreme üzerine uzmanlaşmış kişilere yönlendireceklerdir.

Yanlış: Bir Çocuğumuz Var, Tekrar Çocuk Sahibi Olmam Kolay

Bir grup hasta için bu durum doğru olmakla birlikte her zaman bu kural geçerli olmayacaktır. Birçok çift ikinci çocuğunu isterken zorluklarla karşılaşabilmektedir. Özellikle kadının yaşı ilk çocuktan sonra çok ilerlemişse bu durum daha sık gözlenebilmektedir.

Yanlış: Sigara İçmek Üreme Potansiyelimi Engellemez

Tüm bilimsel yayınlar sigaranın erkek ve kadın fertilitesi (üreme potansiyeli) üzerinde negatif etkisi olduğunu göstermektedir. Kadınlar için sigara içmek yumurtalıklar üzerine olumsuz etkilidir. Sigara, yumurta kaybını artırıp kalitesini düşürmektedir. Bir çok bilimsel çalışmada sigara içenlerin içmeyenler göre daha önce menopoza girdiği belirtilmiştir. Bu nedenle gebe kalmak isteyen kadınlar eğer sigara içiyorlarsa hemen bırakmalarını şiddetle tavsiye ediyoruz.

Yanlış: İnfertilite Uzmanına Giden Her Hasta Direk Tüp Bebek Tedavisine Alınır

Birçok fertilite kliniğinin hastaları çok hızlı tüp bebek tedavisine aldıkları doğrudur. Tüp bebek tedavisi bebek isteyen çiftler için tek alternatif olmayıp, son çare de değildir. Tedaviye başlamadan önce altta yatan nedene yönelik tanısal testlerin yapılıp, ona göre tedavinin planlanması gerekmektedir. Tanısal testler ve incelemeler yapıldıktan sonra çifte özgü tedavi planlanmalıdır. Bu şekilde hastaların birçoğu ilaçlarla yumurtalıkların uyarılması ya da aşılama işlemi gibi daha az maliyetli ve daha az invazif yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.

Yanlış: Tüp Bebek En Son Tedavi Alternatifidir

Kadında her iki tüpün tıkalı olduğu ya da ileri yaşta ve şiddetli erkek faktör infertilitesinde (kısırlığında) tüp bebek tedavisi seçilecek ilk tedavi alternatifidir.

Yanlış: Tedavilerde Kullanılan Yumurtalıkları Uyarıcı İlaçlar Kalan Yumurtalarımı Bitirir

Bir kadının henüz anne karnındayken tüm yaşamı boyunca kullanabileceği yumurtaları bellidir. Bu sayının yaklaşık 7-8milyon arasında olduğu bilinmektedir. Doğduğu anda bu sayı yaklaşık 3-4 milyona, ergenlikte ise 500.000-700.000 seviyelerine inmektedir. Her ay bir grup olgun olmayan yumurta, yumurtalıklarda o ay kullanılmak ya da kaybedilmek üzere seçilir. Erken yirmili yaşlarda her ay bir kadın 15-30 yumurta kaybetmektedir. Her ay bu yumurtalardan biri dominant (baskın) olarak seçilmekte ve bu yumurta olgunlaşarak atılmakta yani yumurtlama (ovülasyon) olmaktadır. Kalan yumurta hücreleri ise bozulup atılmaktadırlar. Kadın yaşlandıkça her ay daha az yumurta mümkün olabilmekte ve siklus süreleri kısalmaya başlamaktadır. Böylece daha hızlı yumurta kaybı olmaktadır. Fertilite tedavilerinde amaç, olgun yumurta sayısını arttırmaktır, azaltmak değildir. Bununla birlikte fertilite ilaçları, vücudun kendi yumurta kapasitesini değiştirememektedir.

Yanlış: Tüp Bebek Sadece Genç Hasta Grubuna Uygulanmaktadır

Tüp bebek tedavisi kadında yumurta erkekte sperm olduğu sürece her yaş grubunda uygulanabilen bir tedavidir.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisi Hastanede Yatmayı Gerektirir

Tüp bebek tedavisinin tamamı ayaktan olup sadece yumurta toplamanın yapıldığı gün ve transfer günü hastanede kısa süreli (1-2 saat) yatış olur.

Yanlış: Tüm Tüp Bebek Merkezleri Aynıdır, O Halde Evime En Yakın Olanı Tercih Edebilirim

Tüm tüp bebek merkezleri aynı değildir. Başarı oranları tüm merkezler arasında farklılık gösterebilmektedir. Doktorların ve tüm ekibin deneyimli ve işinin ehli olmasının yanı sıra tüp bebek merkezindeki laboratuvarlar tam donanımlı ve ileri teknolojiye sahip olmalıdır. Hastalar kliniklerini seçmeden önce mutlaka araştırmalı, başvurdukları doktorun ve ekip elemanlarının her zaman ulaşılabilir olup olmadığını değerlendirmelidir.

Yanlış: Tüp Bebek Uygulaması Her Zaman Başarı İle Sonuçlanır

Tüp bebekte merkezin deneyimi, kadının yaşı, infertilite (kısırlık) nedeni, biyolojik ve hormonal birçok faktör başarıyı etkilemektedir. Tüp bebek uygulamalarında % 40 vakada gebelik elde edilebilmektedir. Canlı çocuk sahibi olma oranları ise % 30 civarındadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavileri Her Zaman İkiz Ya Da Üçüz Gebelikle Sonlanmaktadır

Çoğul gebelik olma olasılığı transfer edilecek embriyo sayısındaki kısıtlama ile azalmaktadır. Özellikle genç ve daha önce denemesi olmayan kadınlarda tek embriyo transferi ile çoğul gebelik riski ortadan kalkmaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek İle Oluşan Gebeliklerde Doğumsal Anomali Sıklığı Artmaktadır

Tüp bebek gebeliklerinde doğumsal anomali (konjenital malformasyon) görülme sıklığı artmamaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisinde Transfer Sonrası Mutlaka Yatak İstirahati Gerekir

Transfer sonrası hayatınıza normal şekilde devam edebilirsiniz. Yapılan çalışmalar transfer sonrası yatağa bağlı kalarak güncel aktivitelerden kaçınmanın gebelik oranını arttırmayıp aksine azalttığını göstermiştir. Biz hastalarımıza transfer günü dinlenmelerini daha sonraki günlerde ise normal günlük aktivitelerine geri dönmelerini öneriyoruz.

Yanlış: Sperm Sayısı Az Olan Erkek Baba Olamaz

Azospermi hastası olan erkekler hastalığın boyutuna göre ilaç tedavisi ya da Mikro TESE operasyonuyla çocuk sahibi olabilirler.