Monthly Archives Ocak 2022

Tüp Bebekte Embriyo Transferi

Tüp bebek tedavisi, aşamalardan oluşan bir tedavidir. Embriyo transferi de, bu aşamalardan bir tanesidir. En önemli aşamalardan biri olan embriyo transferi; tüp bebek tedavisinde elde edilen yumurta ve sperm hücrelerinin döllendirildikten sonra belirlenen sayıda anne adayının rahmine transfer edilmesidir.

Tüp bebek tedavisinde embriyo transferinden sonraki 12. Gün gebelik testi yapılmaktadır. Gebelik testi ise tüp bebek tedavisinin başarılı olup olmadığı tespit edilir.

Embriyo Transferi Ne Zaman Yapılır?

Yumurta ve sperm hücresi döllendikten sonra, 3 ya da 5 gün sonra embriyo transferi yapılmaktadır. Döllenmeden sonraki 3. Gün embriyosunda, embriyo çoğunlukla 4-8 hücrelidir.

5. gün transfer edilen embriyoya ise, blastokist denilmektedir. 5. gün embriyo transferinde gebelik şansı, embriyonun tutunma oranları daha yüksektir. 5. Gün embriyo, içerisi boşluklu bir haldedir. Ancak her embriyonun 5. Güne ulaşması mümkün değildir.

Embriyo Transfer İşlemi Ne Kadar Sürer?

Embriyo transfer aşaması, tüp bebek tedavisinde en kısa sürede tamamlanan işlemdir. Yaklaşık olarak 10 dakikada tamamlanan bu işlem, anne adayında herhangi bir ağrı ya da rahatsızlığa yol açmamaktadır. Bu sebeple de işlem sırasında anestezi uygulanmaz. Anne adayının kendini rahat hissetmesi için sakinleştirici ilaçlar kullanılabilir. Transferden sonra anne adayı birkaç saat merkezde dinlenip evine gidebilir.

Embriyo Transferi Nasıl Yapılır?

Anne adayı jinekolojik muayene masasına alınır. Burada, tıpkı jinekolojik muayenede olduğu gibi hasta hazırlanır. Ardından spekulum yerleştirilir. Rahim ağzının, enfeksiyonlara karşı korunması amacıyla özel sıvılarla temizlenir. Bu aşamadan sonra ise embriyologun hazırlayıp getirdiği embriyolar ince bir katater aracılığıyla rahme transfer edilir.

Anne adayına akaç tane embriyo transfer edileceğine çeşitli faktörlere göre karar verilmektedir. Ancak çoğul gebeliklerin önlenmesi adına transfer edilen embriyo sayısına kısıtlama getirilmiştir. Bu sebeple genellikle en kaliteli ve en iyi olan embriyo hücresi transfer edilir. Geriye kaliteli embriyolar kalmış ise, dondurularak saklanabilir.

Transfer edilecek embriyoların dış bölümünde bulunan zona tabakasının kalın olması halinde, bu tabaka lazer ile inceltilir ve transferden sonra gebelik şansı arttırılır.

Embriyo Dondurma Ve Dondurulmuş Embriyo Transferi Nasıldır?

Geliştirilen embriyolardan en kalitelisi ve en iyisi anne adayına transfer edildikten sonra şayet geriye kaliteli embriyolar kalıyorsa, bu embriyolar ileride kullanılmak üzere dondurulabilir. Bu sayede yeniden tüp bebek tedavilerine başlamak yerine, birçok aşama atlanarak daha kısa sürede tedavi tamamlanmış olur. Bununla beraber ileride anne adayı bir çocuk daha isterse, dondurduğu embriyoları kullanarak tüp bebek tedavisiyle gebelik sağlayabilir. Bu sayede yaşın ilerlemesiyle meydana gelebilecek riskler engellenmiş olur.

Embriyo Transferi Sonrası Kullanılacak İlaçlar Nelerdir?

Embriyo transferinden sonra gebeliğin tutunması için progesteron içeren ilaçlar verilmektedir. Bu ilaçlar; tablet, jel ya da enjeksiyon şeklinde kullanılabilir. Bu ilaçların dışında vitamin ya da mineral kapsüller, folik asit önerilebilir. Bu ilaçlar ve vitaminler, doktor önerisi dışında kullanılmamalıdır.

Embriyo Transferinden Sonra Gebelik Testi (Hamilelik Testi) Ne Zaman, Kaçıncı Gün Yapılır?

Embriyo transferinin gerçekleşmesinden 12 gün sonra gebelik testi yapılmaktadır. Bu gebelik testi, kanda gebelik testidir. Gebeliğin henüz bu döneminde bebek ultrasondan izlenemediği için kanda gebelik testi yapılır ve pozitif çıkarsa anne adayı 2 hafta sonra ultrason kontrolüne çağırılır.

Ultrason Ne Zaman Yapılır?

Hamilelik testi yapıldığında, gebelik kesesi henüz ultrasondan izlenemez. Transferden 3-4 hafta sonra ultrasondan gebelik kesesi görülebilmektedir. Çeşitli durumlarda gebelik testi pozitif çıksa dahi ultrasonda gebelik kesesi görülmeyebilir. Bu gibi durumlarda akla dış gebelik gelmelidir.

Embriyo Transferi Sonrası Kanama, Akıntı, Ağrı Olur Mu?

Tüp bebek tedavisinde embriyo transferinden sonra lekelenme tarzı kanamalar meydana gelebilir. Bu kanamalar aynı gün içinde kendiliğinden kesilecektir. Ancak bu kanamanın yoğun ve fazla olması söz konusu ise zaman kaybetmeden bir uzmana başvurmak gerekmektedir.

Bununla beraber hafif kasık ağrıları yaşanabilir. Ancak bu ağrılar için doktor haberi dışında herhangi bir ağrı kesici ilaç kullanılmamalıdır. Bu süreçte doktor önerisi dışında kullanılan ilaçlar gebelik için olumsuz etki yaratabilir.

Embriyo Transferi Sonrası Cinsel İlişkiye Girilebilir Mi?

Fizyolojik durumunuza göre doktor bir süre cinsel perhiz önerebilir. Genellikle transferden gebelik testine kadar olan süreçte cinsel ilişki bulunulmaması gerekmektedir. Yapılan gebelik testinde hamile olduğunu tespit edilirse, cinsel ilişkiye başlanabilir. Çeşitli durumlarda gebeliğin riskli olması, uzun vadede cinsel ilişkinin yasaklanmasına yol açabilir.

Embriyo Transferi ile Gebe Kalanlar Gebelik Haftasını Nasıl Hesaplamalı?

Gebelik haftasını hesaplamak için, embriyo transferinin yapıldığı günden itibaren günler sayılır. Ardından çıkan sonuca 2 hafta ilave edilir. Bu sayede gebelik haftası hesaplanmış olur.

Embriyo Transferinden Sonra Yapılması ve Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Embriyo transferinden sonra anne adayı kendini fiziksel olarak yormamalı, gebelik testine dek dinlenmeye dikkat etmelidir.

Stresli ortamlardan uzak durulmalıdır.

Sık sık dinlenilmeli ancak anne adayı kendini yatağa da hapsetmemelidir. Bu süreçte gebelik testine kadar anne adayını sakinleştirecek etkinlikler yapılmalıdır.

Doktor bilgisi dışında herhangi bir ilaç kullanılmamalıdır.

Uzun seyahatler, transferden sonraki 3. Gün başlamalıdır. Transferden sonraki günlerde anne adayı kendini yormamalıdır. Kısa süreli yolculuklarda herhangi bir sakınca yoktur.

Tüp Bebek Tedavisinde Kaç Embriyo Transfer Edilir?

Tüp bebek tedavisinde, transfer edilen embriyo sayısı arttıkça, gebelik şansı da artmaktadır. Ancak embriyo sayısının artması, çoğul gebeliklere yol açan bir durumdur. Çoğul gebeliklerde de gebeliğe dair riskler hem bebekler, hem de anne adayı için fazla olduğundan istenmeyen bir durum olarak adlandırılır.

Bu sebeple de 6 Mart 2019 tarihinde çıkan; üremeye yardımcı tedavi uygulamaları ve üremeye yardımcı tedavi merkezleri hakkında yönetmelik, embriyo transferine kısıtlama getirmiştir.

Bu yönetmeliğe göre transfer edilecek embriyo sayısı; 35 yaşının altındaki ve ilk iki tüp bebek denemesi olan kadınlar için yalnızca bir olarak belirlenmiştir.

Yönetmelikte transfer edilecek embriyo sayısı şu şekilde belirtilmiştir:

35 yaşın altındaki adaylara birinci ve ikinci tüp bebek denemelerinde sadece 1 tane embriyo transfer edilebilir. Üçüncü ve sonraki denemelerde “en fazla” iki embriyo transfer edilebilir. Birden fazla embriyo transfer edilmemesi esastır.

35 yaşında veya daha büyük olan adaylarda tüm tüp bebek denemelerinde en fazla 2 tane embriyo transfer edilebilir.

3 veya daha fazla embriyo transferine hiçbir koşulda izin verilmemektedir.

Embriyoların Dondurulması

Bu yönetmeliğe göre, kaliteli embriyolar kalırsa dondurularak saklanabileceği belirtilmiştir. Embriyoların dondurularak saklanması için hem anneden hem de babadan rıza alınmalıdır. Embriyo saklama süresi, koşul ve yasalara göre değişkenlik göstermekle beraber yaklaşık olarak 5 yıldır.

Saklama süresinin uzatılması ya da devam etmesi durumunda, her yıl eşlerden bu konuyla ilgili alınan rızalar yenilenmelidir.

Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlardan Dolayı Gözlemlenen Yan Etkiler

Tüp bebek tedavisinde kadından fazla sayıda yumurta elde edilebilmesi adına ilaç tedavisi uygulanır. Kadınlarda yumurtanın çok sayıda elde edilebilmesi yönünde yardımcı olan ilaç tedavisinde birtakım yan etkileri vardır. Bu yan etkiler ise şunlardır;

• Ani ruh hali değişimi
• Alerjik reaksiyonlar
• Karın bölgesinde hissedilen ağrı
• İshal
• Kusma
• Mide bulantısı
• Yumurta geliştirici iğnelerin yapıldığı bölgelerde hafif morarma, ağrı ve tahriş
• Ödem
• Baş ağrısı
• Meme hassasiyeti
• Ateş basması
• Halsizlik

Çoğul Gebeliğin Gerçekleşmesi Halinde Karşılaşılabilecek Riskler

Tüp bebek tedavisindeki embriyo transferi işleminde çok sayıda embriyonun kadına transfer edilmesi halinde çoğul gebelik gerçekleşebilir. Ülkemizde uygulanan tüp bebek tedavilerinde çoğul gebeliğin gerçekleşmemesi adına tüp bebek tedavisinde transfer edilen embriyo sayısı sınırlandırılmıştır. Fakat yine de çoğul gebelikte karşılaşılabilecek risklerden bahsetmek gerekirse;

• Erken doğum
• Yüksek kan basıncı
• Maternal kanama
• Gestasyonel şeker hastalığı çoğul gebeliğin risklerindendir.

Embriyo Transferi İşleminin De Birtakım Yan Etkileri Vardır

Kadının rahmine embriyo transfer edilmesinin ardından; kadında kanama, lekelenme, hafif ağrı durumuna rastlanabilir. Söz konusu yan etkilerin giderilmesi ile ilgili bir ilaç kullanımına lüzum görülmemektedir.

Düşük Riski

Tüp bebek tedavisinde karşılaşılan düşük olayının gerçekleşme oranı ile doğal gebelikte karşılaşılan düşük olayının gerçekleşme oranı aynıdır. Düşük olayının gerçekleşme olasılığı anne adayının yaşının ilerlemesine bağlı olarak artmaktadır. Söz konusu gebe kadın 40 yaşından ileri ise düşük riski mevcuttur.

Ektopik Yani Dış Gebelik

Tüp bebek tedavisinde transfer edilen embriyo şayet yanlış bir bölgeye yerleşir ise dış gebelik gerçekleşebilir. Bu durumda embriyo transferinden iki hafta sonra yapılan ultrason kontrolünde tespit edilir. Dış gebeliğin sıklıkla karşılaşılan bulgusu kasık ağrısı ve kanamadır. Tüp bebek tedavisinde dış gebeliğin gerçekleşme oranı ise %1 ila %2 civarındadır.

Heterotopik Gebelik

Heteretopik gebelik, rahim içinde ve rahim dışında gebeliğin gerçekleşmesi durumudur. Bu durum tüp bebek tedavisi uygulanan kadının rahmine çok sayıda embriyo transfer edildiği takdirde gerçekleşir. Erken teşhis çok mümkün değildir. Bu gebeliğin bulguları; karın ağrısı, karın içinde kanamadır. Heteretopik gebelikte tedavi cerrahi operasyon ile mümkündür.

Yumurta Toplama İşleminin Yan Etkileri

Kadından döllenme işleminin gerçekleştirilmesi adına tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi yapılır. Bu işlemde kadına anestezi uygulanır. İşlemin birtakım riskleri söz konusudur. Bunlar;

İşlem uygulanırken ve işlemin ardından orta şiddette rahatsızlık meydana gelmesi

Yumurtalıklarda veya pelvik damarlarda hafif kanamaların gözlemlenmesi

Sıklıkla karşılaşılmayan ancak ihtimaller arasında olan hafif veya şiddetli pelvik enfeksiyondur.

Doğumsal Bozukluk Riski

Tüp bebek tedavisinde ya da doğal yolla gerçekleşen her iki gebelikte de doğumsal bozukluk riski ile karşılaşma olasılığı farksızdır.  Söz konusu doğumsal bozukluk riski ile karşılaşma olasılığı yaklaşık %3 ila %5 civarındadır.

Ovaryan Hiperstimulasyon Sendromu (OHSS)

Tüp bebek tedavisindeki en sık rastlanan durumdur. Bu durum; kadına yumurtlama adına verilen haplar ve iğnelere karşı kadında fazla miktarda yumurta ve kist oluşmasıdır. OHSS olayı risk faktörleri ise şunlardır;

• Kadının genç yaşta olması,
• Kadının zayıf olması,
• Kadının yüksek doz gonadotropin kullanması,
• Kadında polikistik over sendromu bulunmasıdır.

Yumurta Toplama İşleminden 4-5 Gün Sonra Başla Belirtiler İse;

• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal
• Nefes almada zorluk
• Karın bölgesinde şişlik
• Karın bölgesinde hassasiyet ve ağrı
• Kısa sürede kilo alma
• İdrar miktarında azalma
• İdrar yapamama durumlarıdır.

Yumurtalıkların aşırı uyarılması durumunda kadına verilen ilaçların dozları azaltılmalı ya da ilaç kullanımı bırakılmalıdır. Şayet hafif OHSS ise kadın 10-14 gün içinde iyileşir. Ağır ve orta OHSS durumunda ise hastanede yatış gerekmektedir.

Over Torsiyonu

Yumurtalıkların kendi etrafında dönmesidir. Etkenleri; overde oluşumlara rastlanması, yumurtalıkla rahim arasındaki bağın uzun olması, gebelik sürecinde vücutta yer alan bağların gevşek ve elastik olması, yumurtalıkların aşırı büyümesi, tüplerin uzun ve büyük olmasıdır. Bu durumun habercisi olan bulgular ise;

• Kasık ve karnın alt bölgesinde hassasiyet ve ağrı
• Mide bulantısı, kusma,
• Ateştir.

Over torsiyonu ultrason ile teşhis edilir ve cerrahi müdahalelerle tedavisi gerçekleştirilir. Over torsiyonuna bağlı olarak;

• Enfeksiyon
• İç genital organlarda yapışıklık
• Kronik kasık ağrısı
• Peritonit
• Sepsis
• Kısırlık gerçekleşebilir.

Karın Organlarında Yaralanma, Kanama ve Enfeksiyon

Tüp bebek tedavisinde kadından yumurta toplanırken; kadının idrar torbasında, bağırsak ve rahme yakın damarlarda çok düşük bir ihtimalde olsa nadiren yaralanma, vajinal kanama ve rahim yumurtalıklara bulaşan enfeksiyon durumu ile karşılaşılabilir. Vajinal kanama kolay bir müdahale ile giderilirken enfeksiyon tedavisinde de antibiyotiklere başvurulur.

Tüp Bebek Tedavisinde Yeni Yaklaşım: Trofektoderm Biyopsisi

Anne ve baba olmak isteyen her çiftin en önemli amacı, sağlıklı bir bebeğe sahip olmaktır. Ancak çeşitli durumlarda çift doğal yollardan gebe kalma konusunda sorunlar yaşabilmektedir. Gebelik sağlansa dahi, gebeliğin devam etmesi, tamamlanması söz konusu olmayabilir. Bu aşamada tüp bebek tedavi yöntemleri devreye girmektedir. Tüp bebek tedavi yöntemleri, günümüzde teknolojik gelişimler sayesinde her geçen gün geliştirilmektedir. Yeni çıkan yöntemlerle de başarı oranları arttırılmaktadır.

Embriyonun Değerlendirilmesinde Yeni Yöntem

Bu yöntemler arasında en etkililerden biri; daha embriyo transfer edilmeden önce genetik yapısının incelenmesi ve hamilelikten sonra çocukluk döneminde ortaya çıkabilecek sorunların tespit edilmesidir. Embriyoda genetik tanı yöntemleri; anomali sahibi ya da DNA’sı hasarlı embriyoların anne adayının rahmine transfer edilmesini engellemektedir. Bu sayede sağlıksız gebeliklerin oluşumunun önüne henüz gebelikten önce geçilmiş olur. Genetik tanı yöntemleri düşük riskini de büyük ölçüde ortadan kaldırmaktadır.

Embriyonun genetik tanı yöntemlerine tabii tutulması için yumurta ve sperm hücrelerinin döllendirilmesi gerekmektedir. Döllendirme işlemi laboratuvar ortamında gerçekleştirilmektedir. Embriyonun genetik olarak incelenmesi günümüzde üç farklı aşamada yapılabilmektedir.

Embriyo oluşumunun 1. günü kutup cisim (polar body) biyopsisi

Polar body biyopsisi, döllenme işleminden önce yumurtadan birinci polar cismin çıkarılması yöntemi ile ya da döllenme ardından birinci ve ikinci polar cisimciklerinin her ikisinin de çıkarılması şeklinde uygulanabilir. Bu uygulamanın olumsuz yanı ise anne adayı ile ilgili problemlerin yansımasıdır. Yaygın olarak kullanılmaz.

Embriyo gelişiminin 3. günü hücre biyopsisi

Döllenme işleminden sonra embriyonun oluşumunun 3.gününde 6-10 hücreli evresinde uygulanır. 1-2 hücre inceleme için alınabilir. Günümüzde en yaygın kullanılan yöntem budur.

Embriyo gelişiminin 5.günü Trofektoderm (bebeğin eşi) biyopsisi

Bu yöntem, diğer tekniklerden daha farklıdır. 5.gün embriyosunun esas bebeği oluşturan hücrelerinden alınmaz. Bu hücrelerin yanında bulunan tutunma (trofektoderm) dokusundan elde edilen hücrelerle yapılır. Günümüzde yaygınlaşan bu yöntem ile daha fazla hücre üzerinde çalışma yapılabilir. Bu sayede tek seferde birçok hücrenin değerlendirilmesi yapılabilir. Bu sayede gebelik şansı arttırılabilir.

Trofektoderm biyopsi denilen yöntemde ise bu aşamada birçok üstünlük söz konusudur.

Bu yöntem sayesinde anne ve baba adayından aktarılabilecek genetik bilgiler, embriyodan kritik hücreler alınmadan değerlendirilebilir. İlk olarak embriyolar blastosist (5. Gün embriyosu) aşamasına kadar geldiklerinde genetik anomalliğe sahip embriyolar önemli oranda kendiliğinden elenir ve başlangıçtaki embriyoların yalnızca sınırlı bir bölümü blastosist aşamasına ulaşabilir. Gelişim aşamasında elenen ve bu aşamaya geçemeyen embriyoların genetik bozukluk taşıma riski mevcuttur.

Bunun dışında genetik tanı yöntemlerinin gelişmesi ise tüm kromozom çiftlerinin analizini sağlayan yöntemlerin (Karşılaştırmalı Genomik Hibridizasyon – CGH gibi) kullanılması sağlıklı embriyoların daha iyi seçilmesine olanak sağlanır. Bu sayede de hamilelik oranları yükseltilir ve düşük riski düşer.

Karşılaştırmalı Genomik Hibridizasyon yöntemi sayesince hücrede bulunan DNA miktarındaki değişiklikler tespit edilebilir. Bu sayede tüm kromozom bölgelerindeki artma ya da azalmalar tespit edilebilmektedir. Mikroçipler aracılığı ile uygulanan bu yöntemin sonuçları oldukça güvenilirdir.

Trofektoderm Biopsisi ile Daha Güvenilir Sonuçlar

Polar body ve blastomer örnekleri ile uygulanan PGD yöntemlerinde DNA’nın sınırlı olması sebebiyle PCR konusunda yanılmalar söz konusu olabilir. Trofektoderm biyopsisinde daha fazla hücre kaynağını değerlendirmek (3-7) mümkündür. Bu sayede hata riski daha azdır.

Bu yöntemin diğer avantajı ise blastokist aşamasında uygulanan biyopsi gelişimsel olarak en seçkin embriyo ile uygulanmaktadır. Bu sayede de gebelik oranları arttırılmaktadır. Bunun yanında daha az sayıda embriyo yeterli olduğunda, PGD masraflarının azalması da söz konusudur.

Tüp Bebek Merkezi Seçiminin Önemi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tüp bebek uygulamasına karar vermiş çiftlerin, tedavide başarılı olmasını etkileyen faktörlerden birisi de doğru merkez seçimidir. Çiftler belirli araştırmaları yaptıktan sonra kendilerine en uygun ve gelişmiş tüp bebek tedavi merkezlerini seçmeleri gerekmektedir. Tüp bebek merkezini seçerken çiftlerin dikkat etmeleri gereken belli başlı faktörler bulunmaktadır. Özellikle seçilecek olan tüp bebek merkezinin doktor ve uzman kadrosu, laboratuvar ortamı çok önemlidir. Merkezin tıbbi açıdan gelişmiş olması ve tüp bebek tedavisinde kullanılan en son tekniklerin hepsini kapsaması gerekmektedir. Tüp bebek merkezindeki doktorun tecrübesi tedavinin başarısını oldukça arttıran bir etkendir. Tedaviyi sürdürecek doktorun tüp bebek hakkında çok yetkin olması gerekmektedir. Aynı zamanda o merkezde daha önceden tüp bebek tedavisi görmüş çiftlerin de görüşlerine başvurulabilir. Daha önce tedavi görmüş ve başarılı olmuş çiftlerin tüp bebek merkezi hakkındaki görüşleri de çok önemli bir referanstır.

Tüp Bebek Merkezinin Kaliteli ve Gelişmiş Olması Nasıl Anlaşılır?

Çiftler tüp bebek yapmaya karar verdiklerinden sonra tedaviyi hangi merkezde olabileceklerini seçme evresi başlar. Tüp bebek merkezi seçecek çiftlerin dikkat etmesi gereken noktalar bulunmaktadır. Özellikle çiftler gittikleri tüp bebek merkezlerine şu soruları yöneltebilirler. İlk olarak tüp bebek merkezi ne kadar süredir faaliyet göstermektedir ve bu merkezin doktor kadrosu ne oranda tecrübelidir? Merkez başka çiftler tarafından ne oranda tercih edilmektedir ve merkezde daha önce tüp bebek uygulaması gerçekleştirmiş çiftlerin başarılı olma oranı nedir? Bu gibi sorularla tüp bebek merkezi hakkında yeterli ölçüde bilgi sahibi olunabilir.

Tüp Bebek Tedavisi Merkezi Başarı Oranını Nasıl Etkilemektedir?

Tüp bebek tedavilerinde hiçbir merkez öncelikle hastalarına tedavide yüzde 100 başarılı olduklarına dair bir garanti vermemeleri gerekmektedir. Çünkü tüp bebek tedavilerinde başarısız olma ihtimali az da olsa vardır. Bundan dolayı hiçbir merkezin çiftlere tedavide kesin olarak başarılı oldukları dahilinde bilgi vermemeleri gerekmektedir. Tüp bebek merkezleri çiftleri her yönden özellikle de tedavinin tüm aşamaları hakkında bilgilendirmesi gerekmektedir.

Donanım olarak yetersiz, laboratuvar ortamı ve teknolojik imkanlar açısından sınırlı merkezlerin tüp bebek tedavisindeki başarı oranları çok düşüktür. Bu nedenle çiftlerin seçecekleri merkezdeki donanım ve özellikle de doktorun nitelikli ve tecrübeli olması çok önemlidir. Çiftler ile doktorun uyumu da tedavinin başarılı olmasında önemli bir etkendir. Aksi halde tüm bu özellikleri karşılayamayan merkezlere yönelinilmesi halinde çiftler hem maddi açıdan zarara hem de manevi açıdan kendilerini yıpratabilirler.

Tüp bebek merkezlerindeki doktorun tecrübesi ve ekibin profesyonelliği özellikle anne adayının yaşayabileceği stresin de önüne geçecektir. Tüp bebek tedavilerinin olumsuz yönde etkileyen unsurlardan biri de anne adayının yaşayacağı strestir. Stres özellikle embriyonun rahime tutunmamasına etki edebilmektedir. Bu yönden anne adayının doktoruna duyacağı güven stresi çok büyük oranda ortadan kaldırmaktadır. Stresin tamamen ortadan kalkması veya etkisinin en aza indirilmesine bağlı olarak tüp bebek tedavisindeki başarı oranı daha yüksek olacaktır. Tüm bu nedenlerden dolayı tüp bebek tedavisine karar vermiş çiftlerin yapması gereken en önemli faktörlerin başında iyi bir tüp bebek merkezi seçimi gelmektedir.

Tüp bebek tedavisi maliyeti oldukça yüksek bir uygulamadır. Bu sebepten dolayı tedavi için çok ucuz vaatler verilen merkezlerden kesinlikle uzak durulmalıdır. Çünkü başarısız bir tedaviyi tekrarlamak daha da pahalıya mal olabilmektedir. Bu yüzden yukarıdaki tüm söylenenler dikkate alınmalı ve seçilecek olan tüp bebek merkezi bu kriterler göz önünde tutularak tercih edilmelidir.

Tüp Bebek Tedavisinde Doğru Bilinen Yanlışlar

Doğal yollarla bebek sahibi olamayan çiftlerin umudu olan tüp bebek tedavisi, pek çok çiftin bebek sahibi olabilmesine yardım etmektedir. Kısırlık şikayetiyle doktora başvuranların tüm tetkikleri yapıldıktan sonra yumurtlama ve aşılama gibi diğer kısırlık tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı durumda tüp bebek tedavisi uygulamasına başvurulur. Tüp bebek tedavisinde erkek ve kadının üreme hücreleri vücut dışındaki bir laboratuvar ortamında birleştirilip döllenir. Ardından sağlıklı ve gebeliğe uygun olan embriyolar tıbbi yöntemlerle anne aydının rahmine yerleştirilir.  Bu uygulamada başarılı bir gebelik elde edilebilme ve canlı doğum yapabilme oranı diğer kısırlık tedavilerine göre daha yüksektir. Ancak bunun için kadın ve erkeğin sağlık durumlarının tüp bebeğe uygun olması, tedaviyi yapacak olan doktorun alanında uzman ve tecrübeli olması, uygulamanın yapılacağı sağlık kurumunun da yeterli donanıma sahip olması gerekmektedir. Tüm bu koşullar sağlandığında başarılı bir gebelik elde edilme ihtimali yüksektir. Yeter ki tüp bebek tedavi yönteminin ne olduğu ve ne olmadığı konusunda doğru ve yeterli bilgi, bilinç sahibi olunsun.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisiyle Gebe Kalanlar 9 Ay Boyunca Yatmak Zorundadırlar

Tüp bebek tedavisi ile elde edilen gebeliklerin sağlıklı ve başarılı olma ihtimalleri, tıpkı doğal yollarla elde edilen gebeliklerdeki gibidir. Tüp bebek tedavisi doğal yolla gerçekleşen döllenmenin ve embriyonun rahme ulaşması işleminin doktorlar tarafından gerçekleştirilmesidir. Embriyonun sağlık durumunu olumsuz etkileyecek herhangi bir durum söz konusu olmamakla birlikte, hamile olan kadının sürekli yatmasının da gebelikteki başarıyı artıracağına dair bir bilgi de bulunmamaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisi Ağrılı ve Acılı Bir Süreçtir

Tüp bebek tedavisinde kadının ya da erkeğin ağrı ya da acı hissetmesine sebep olacak herhangi bir işlem uygulanmamaktadır. Gelişen tıp teknolojisinin sunduğu olanaklar sayesinde tüm tedavi süreci ağrısız, acısız geçmekte, geçmişte uygulanan iğnelerin yerini de artık haplar almaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisinde Yaş Önemli Değildir

Üreme ile ilgili her aşamada ve tedavi yönteminde olduğu gibi tüp bebek tedavisinde de özellikle kadının yaşı çok önemlidir. Zira yaş ilerledikçe üreme fonksiyonları yavaşlamakta ve kadının yumurtaları azalmaktadır. Tüp bebek tedavisi de kadının yumurtası ile erkeğin sperminin birleştirilmesi ile gerçekleştirildiğine göre kadının sağlıklı yumurta rezervi tüp bebek başarısı için hayati önem taşımaktadır. Bu bağlamda 40 yaşın üzerindeki kadınlarda tüp bebekle gebe kalma şansı düşükken, 45 yaşın üzerinde bu ihtimal neredeyse tamamen yok olmaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisi Çoğul Gebelik Demektir

Tüp bebek tedavisinde tek bebek ya da ikiz, üçüz gebelik elde edilme durumu tamamen transfer edilen embriyo sayısı ile ilgilidir. Ülkemizde SGK’nın belirlediği tüp bebek kriterleri bağlamında çoğul gebeliği önlemek adına 2’den fazla embriyonun tek seferde nakledilmesi zaten yasaklanmıştır. Laboratuvar ortamında döllenen yumurtalardan elde edilen embriyolardan en sağlıklı olan bir tane embriyo anne adayının rahmine yerleştirilirse çoğul gebelik olma ihtimali hiç yoktur. Ancak çoğul gebelik isteyenlere iki tane sağlıklı embriyo transfer edilebilmektedir.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisi ile Bebek Sahibi Olma İhtimali %100’dür

Tüp bebek tedavisinde gebelik elde edilme oranı, canlı doğum yapma oranından daha yüksektir. Zira gebelik döneminde yaşanan bazı aksaklıklar bebeğin anne karnındayken kaybedilmesine sebep olabilmektedir. Bununla birlikte anne adayının yaşının 40’ın üzerinde olması, yumurtalık rezervinin düşük olması, erkeğin spermlerinin kaliteli ve hareketli olmaması gibi pek çok sebep tüp bebek tedavisinde başarıyı düşürmektedir. Bu sebeple de başarının pek çok etkene bağlı olduğu tüp bebekte %100 başarıdan söz etmek mümkün değildir.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlar Kansere Yol Açar

Genel nüfusa kıyasla, hiç çocuğu olmamış kadınlarda, yumurtalık kanseri riski biraz daha fazla (yaklaşık 1.6 kat daha fazla) görünmektedir. Bu kadınların çoğunun aynı zamanda doğurganlık ilaçları da kullandığı düşünülürse, doğurganlık ilaçları ile bu kanser arasında bir bağlantı olabileceği hipotezi ileri sürülmüştür. Doğurganlık ilaçları ile yüksek yumurtalık riski veya IVF tedavisi ile yumurtalık kanseri riski arasında bir ilişki bulunmamıştır.

Yanlış: Yumurta Toplama Aşaması Acı Vericidir

Anestezi yumurta alımı için kullanıldığından, hastalar işlem sırasında hiçbir şey hissetmezler.

Yanlış: Kilo Gebe Kalmayı Etkilemez

Kadında vücuttaki yağ miktarı ile östrojen üretimi ve dağılımının etkilendiği bilinmektedir. Kilosu aşırı fazla ya da aşırı düşük olan kadınlar yumurtlamada oluşabilecek sorunlara bağlı olarak gebe kalmada sorun yaşayabilmektedir.

Yanlış: Tüp Bebek Tehlikeli Bir Tedavidir

Tüp bebek sanılanın aksine güvenli bir tedavi yöntemi olup yakın takip ile olası problemleri (yumurtalıkların aşırı uyarılma sendromu) minimuma indirmek mümkündür.

Yanlış: İnfertilite (Kısırlık) Sorunları Her Zaman Kadından Kaynaklanır

Bir yıl süre ile ortalama haftada 2-3 kez düzenli ilişkiye girilmesine ve herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanılmamasına rağmen gebe kalınamaması “infertilite” (kısırlık) olarak tanımlanır. Yaklaşık olarak fertilite (üreme potansiyeli) problemlerinin %40’ı kadından, %40’ı erkekten kaynaklanırken, %20 vakada ya her iki tarafta da sorun saptanmakta ya da hiçbir sorun tespit edilememektedir. Dolayısıyla infertilite (kısırlık) nedeni araştırılırken her zaman hem kadının hem erkeğin araştırılması gerekmektedir.

Yanlış: Gebe Kalmak Nasılsa Kolay, Gebeliğimi Kariyer Planlarıma Göre Yapabilirim

Bir kadının üreme kapasitesi yaş ilerledikçe azalmaktadır. Yaş ile birlikte yumurta sayısı ve kalitesi düşmektedir. Bu da kadının hormon seviyesini etkileyerek düzensiz ovülasyona (yumurtlamaya) neden olur. 35 yaşın altında her ay gebe kalma şansı %20 civarındadır. 40 yaş civarında ise bu oran %5’lere geriler ve düşük riski oranları da hızla artar. Ayrıca kadının yaşı 40 civarındayken kalan yumurtalarının yaklaşık yarısı kromozomal olarak anormal olacaktır.

Yanlış: Adetlerim Düzenli, Çabuk Gebe Kalabilirim

Düzenli adet gören kadınlarda da infertilite (kısırlık) problemi ile karşılaşabilmektedirler. Düzenli adet ovülasyon yani yumurtlamanın olduğunu belirten bir göstergedir ancak gebelik oluşmasında etkili olan başka birçok faktör de bulunmaktadır. Günümüzde her 10 çiftten birinde infertilite problemi gözlenmektedir.

Yanlış: Fazla Kilo Gebe Kalmayı Etkilemez

Bir kadının kilosu fertiliteyi (üreme potansiyelini) direkt etkileyebilen faktörlerden biridir. Kadınlarda vücuttaki yağ miktarının östrojen üretimi ve dağılımının etkilendiği bilinmektedir. Aşırı kilolu ya da aşırı zayıf olan kadınlar yumurtlamada oluşabilecek sorunlara bağlı olarak gebe kalmada sorun yaşayabilmektedir. Vücut kitle endeksleri 30’un üzerinde ya da 20’nin altında olan kadınların gebe kalma olasılıkları azalmaktadır.

Yanlış: Eğer Kadın Doğum Uzmanım Beni Düzenli Olarak Muayene Eder ve Her Şeyin Yolunda Olduğunu Söylerse, Gebe Kalmakta Problem Yaşamam

Sağlığınız için kadın doğum muayenelerinizin çok önemli olmasına rağmen rutin muayeneler fertilite (üreme potansiyeli) araştırması için çok az bilgi vermektedir. Rutin kontrollerde, vajina, uterus (rahim) hacmi, yumurtalık hacmi kontrol edilmekte ayrıca Pap smear ile serviks kanseri taraması yapılmaktadır. İnfertilite (kısırlık) değerlendirmesinde ise yumurtalık rezervi, yumurta kalitesi, tüplerin açık olup olmadığı, rahim anormalliklerinin ve erkek nedenli araştırmanın yapılması söz konusudur. Kadın doğum uzmanınız konu hakkında yeterince tecrübe sahibi değilse sizi genellikle üreme üzerine uzmanlaşmış kişilere yönlendireceklerdir.

Yanlış: Bir Çocuğumuz Var, Tekrar Çocuk Sahibi Olmam Kolay

Bir grup hasta için bu durum doğru olmakla birlikte her zaman bu kural geçerli olmayacaktır. Birçok çift ikinci çocuğunu isterken zorluklarla karşılaşabilmektedir. Özellikle kadının yaşı ilk çocuktan sonra çok ilerlemişse bu durum daha sık gözlenebilmektedir.

Yanlış: Sigara İçmek Üreme Potansiyelimi Engellemez

Tüm bilimsel yayınlar sigaranın erkek ve kadın fertilitesi (üreme potansiyeli) üzerinde negatif etkisi olduğunu göstermektedir. Kadınlar için sigara içmek yumurtalıklar üzerine olumsuz etkilidir. Sigara, yumurta kaybını artırıp kalitesini düşürmektedir. Bir çok bilimsel çalışmada sigara içenlerin içmeyenler göre daha önce menopoza girdiği belirtilmiştir. Bu nedenle gebe kalmak isteyen kadınlar eğer sigara içiyorlarsa hemen bırakmalarını şiddetle tavsiye ediyoruz.

Yanlış: İnfertilite Uzmanına Giden Her Hasta Direk Tüp Bebek Tedavisine Alınır

Birçok fertilite kliniğinin hastaları çok hızlı tüp bebek tedavisine aldıkları doğrudur. Tüp bebek tedavisi bebek isteyen çiftler için tek alternatif olmayıp, son çare de değildir. Tedaviye başlamadan önce altta yatan nedene yönelik tanısal testlerin yapılıp, ona göre tedavinin planlanması gerekmektedir. Tanısal testler ve incelemeler yapıldıktan sonra çifte özgü tedavi planlanmalıdır. Bu şekilde hastaların birçoğu ilaçlarla yumurtalıkların uyarılması ya da aşılama işlemi gibi daha az maliyetli ve daha az invazif yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.

Yanlış: Tüp Bebek En Son Tedavi Alternatifidir

Kadında her iki tüpün tıkalı olduğu ya da ileri yaşta ve şiddetli erkek faktör infertilitesinde (kısırlığında) tüp bebek tedavisi seçilecek ilk tedavi alternatifidir.

Yanlış: Tedavilerde Kullanılan Yumurtalıkları Uyarıcı İlaçlar Kalan Yumurtalarımı Bitirir

Bir kadının henüz anne karnındayken tüm yaşamı boyunca kullanabileceği yumurtaları bellidir. Bu sayının yaklaşık 7-8milyon arasında olduğu bilinmektedir. Doğduğu anda bu sayı yaklaşık 3-4 milyona, ergenlikte ise 500.000-700.000 seviyelerine inmektedir. Her ay bir grup olgun olmayan yumurta, yumurtalıklarda o ay kullanılmak ya da kaybedilmek üzere seçilir. Erken yirmili yaşlarda her ay bir kadın 15-30 yumurta kaybetmektedir. Her ay bu yumurtalardan biri dominant (baskın) olarak seçilmekte ve bu yumurta olgunlaşarak atılmakta yani yumurtlama (ovülasyon) olmaktadır. Kalan yumurta hücreleri ise bozulup atılmaktadırlar. Kadın yaşlandıkça her ay daha az yumurta mümkün olabilmekte ve siklus süreleri kısalmaya başlamaktadır. Böylece daha hızlı yumurta kaybı olmaktadır. Fertilite tedavilerinde amaç, olgun yumurta sayısını arttırmaktır, azaltmak değildir. Bununla birlikte fertilite ilaçları, vücudun kendi yumurta kapasitesini değiştirememektedir.

Yanlış: Tüp Bebek Sadece Genç Hasta Grubuna Uygulanmaktadır

Tüp bebek tedavisi kadında yumurta erkekte sperm olduğu sürece her yaş grubunda uygulanabilen bir tedavidir.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisi Hastanede Yatmayı Gerektirir

Tüp bebek tedavisinin tamamı ayaktan olup sadece yumurta toplamanın yapıldığı gün ve transfer günü hastanede kısa süreli (1-2 saat) yatış olur.

Yanlış: Tüm Tüp Bebek Merkezleri Aynıdır, O Halde Evime En Yakın Olanı Tercih Edebilirim

Tüm tüp bebek merkezleri aynı değildir. Başarı oranları tüm merkezler arasında farklılık gösterebilmektedir. Doktorların ve tüm ekibin deneyimli ve işinin ehli olmasının yanı sıra tüp bebek merkezindeki laboratuvarlar tam donanımlı ve ileri teknolojiye sahip olmalıdır. Hastalar kliniklerini seçmeden önce mutlaka araştırmalı, başvurdukları doktorun ve ekip elemanlarının her zaman ulaşılabilir olup olmadığını değerlendirmelidir.

Yanlış: Tüp Bebek Uygulaması Her Zaman Başarı İle Sonuçlanır

Tüp bebekte merkezin deneyimi, kadının yaşı, infertilite (kısırlık) nedeni, biyolojik ve hormonal birçok faktör başarıyı etkilemektedir. Tüp bebek uygulamalarında % 40 vakada gebelik elde edilebilmektedir. Canlı çocuk sahibi olma oranları ise % 30 civarındadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavileri Her Zaman İkiz Ya Da Üçüz Gebelikle Sonlanmaktadır

Çoğul gebelik olma olasılığı transfer edilecek embriyo sayısındaki kısıtlama ile azalmaktadır. Özellikle genç ve daha önce denemesi olmayan kadınlarda tek embriyo transferi ile çoğul gebelik riski ortadan kalkmaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek İle Oluşan Gebeliklerde Doğumsal Anomali Sıklığı Artmaktadır

Tüp bebek gebeliklerinde doğumsal anomali (konjenital malformasyon) görülme sıklığı artmamaktadır.

Yanlış: Tüp Bebek Tedavisinde Transfer Sonrası Mutlaka Yatak İstirahati Gerekir

Transfer sonrası hayatınıza normal şekilde devam edebilirsiniz. Yapılan çalışmalar transfer sonrası yatağa bağlı kalarak güncel aktivitelerden kaçınmanın gebelik oranını arttırmayıp aksine azalttığını göstermiştir. Biz hastalarımıza transfer günü dinlenmelerini daha sonraki günlerde ise normal günlük aktivitelerine geri dönmelerini öneriyoruz.

Yanlış: Sperm Sayısı Az Olan Erkek Baba Olamaz

Azospermi hastası olan erkekler hastalığın boyutuna göre ilaç tedavisi ya da Mikro TESE operasyonuyla çocuk sahibi olabilirler.

Tüp Bebek Tedavi Sürecinde Nasıl Beslenmeliyiz?

Tüp bebek tedavisinde beslenme yöntemleri konusunda en önemli husus doktorun hazırladığı beslenme programına uymaktır. Ancak bu konuya geçmeden önce beslenmenin önemini vurgulamak gerekirse; insan bedeninin doğru gelişmesi, hayatın sağlıklı sürmesi açısından beslenmeye ihtiyaç vardır. Doğar doğmaz bebeğin sağlıklı olması ve iyi gelişmesi açısından en büyük şans, anne sütüdür. Bebeğe verilebilecek en steril, en koruyucu besin öğesidir. Anne sütü, bebeği ileriki yaşlarında karşılaşabileceği çok sayıda sağlık problemine karşı korur. Anne sütünün bileşiminde vitaminler, mineraller, enzimler, yağlar, karbonhidratlar yer almaktadır. İleri yaşlarda da sağlıklı beslenme ise bilincimizle gerçekleşir. Beslenme; en temel olarak ihtiyaçların başında gelen ve büyüme, hayatın sürdürülmesi ve sağlığın korunması açısından besinlerin vücutta kullanılmasıdır. Sağlıklı beslenme ise yaş, cinsiyet ve fizyolojik duruma göre vücudun gereksinim duyduğu tüm besin öğelerinin yeterli ve dengeli miktarlarda alınmasıdır. Sağlıklı beslenme aslında yeterli ve dengeli beslenmedir. Yeterli beslenme; kilo, cinsiyet, yaş ve fiziksel aktiviteye uygun kalori almak; dengeli beslenmek, öğünleri düzenli bir şekilde tüketmektir.

Kısırlık Sorunu Yaşayan Çiftlerde Başvurulan “Tüp Bebek Tedavisinde Beslenme Yöntemleri” Nelerdir?

Tüp bebek tedavisi; çiftlerin muayenesi ve ön değerlendirilmesi ile başlayan kadında yumurtaların olgunlaştırılması adına uygulanan tedavi ile devam eden ardından hem kadın hem de erkeklerden elde edilen üreme hücrelerinin elde edilmesi döllenmenin gerçekleştirildiği sonrasında döllenmiş yumurtanın yani embriyonun ana rahmine transfer edildiği ve gebelik testi ile de neticenin değerlendirildiği bir uygulamadır. Tüp bebek tedavisinin öncesinde ve tüp bebek tedavisi uygulanırken tedavinin başarı ile sonuçlanması için dikkat edilmesi gereken birtakım konular vardır. Beslenme de tüp bebek tedavisinde dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Tüp bebek tedavisinde özellikle kadının beslenme yöntemleri tüp bebek tedavisinin başarısı yönünde çok etkili bir unsurdur.

• Tüp bebek tedavisi öncesinde ve sonrasında sigara kullanılmamalıdır.
• Tüp bebek tedavisi uygulanacak kadın aşırı zayıf ya da aşırı kilolu olmamalıdır. Tüp bebek tedavisinden önce kadının ideal kiloya sahip olması beslenme programı ile sağlanır.
• Protein, mineral ve omega3 yönünden oldukça zengin olan balığı haftada en az 3 kere tüketmek gereklidir.
• Sıvı ihtiyacı sudan alınmalıdır. Günde ortalama olarak 2- 3 litre su tüketilmelidir.
• Haftada 3 gün nohut, fasulye, barbunya gibi kuru baklagilleri tüketmek yararlıdır.
• Suni tatlandırıcılar kullanılmamalıdır.
• Çay ve kahve tüketilmemeli ya da tüketimi minimuma indirilmelidir.
• Asitli içeceklerden kaçınılmalıdır.
• Makarna ve sebzeler çok miktarda su ile haşlanmalıdır.
• Yeşil yapraklı sebzelerde, fındık, badem ve baklagillerde bolca bulunan folik asit alınmalıdır.
• Tek başına beslenme yeterli değildir yanı sıra düzenli uyku ve egzersiz de gereklidir.

Tüp Bebek Tedavisinde Protein Ne Kadar Önem Arz Eder?

Tüp bebek tedavisine başlamadan önce kadınlara karbonhidrat içeren gıdalar yasaklanır ve protein ağırlıklı beslenmeleri tavsiye edilir. Protein ağırlıklı beslenen kadınların hem hamilelik süreci hem de doğumu kolay gerçekleşmektedir. Ayrıca kadın doğum sonrasında daha çabuk iyileşmektedir.  Tüp bebek tedavisinde protein ağırlıklı bir diyet programı uygulanır. Bu protein diyeti zayıflama amaçlı değil beslenme amaçlı olmalıdır. Protein diyeti hakkında detaylı bilgi uzman diyetisyenlerden ya da tüp bebek uzmanından alınır.  Günlük protein gereksinimi hayvansal kaynaklı besinlerden sağlanabilir. Vejetaryen olanlar bitkisel kaynaklı besinlerden yanı sıra kuru baklagillerden alabilir. Karbonhidratlı besinler yüzünden meydana gelen yüksek glikoz; yumurta ve embriyoları olumsuz yönde etkileyebilir. Protein ağırlıklı beslenme ise karbonhidratın aksine kadınların yumurtalarında pozitif etki bırakıyor.

Tüp bebek tedavisinde beslenme düzenine dikkat edildiği şekilde gerçekleşebilen gebelik sürecinde de anne adayı hem kendi hem de bebeğinin sağlığı için sağlıklı ve düzenli beslenmeye devam etmelidir. Kadınlar gebelik döneminde diyet yapmamalı. Yanı sıra aşırı gıda da tüketmemelidir. Çünkü az beslenildiği takdirde bebeğin gelişimi yavaşlayabilir. Çok beslenilirse de bebeğin iri olmasına bu nedenle ilerleyen yaşlarda şeker hastalığı gibi risklerle karşılaşmasına neden olabilir. Gebelik döneminde anne adayı kendi ve bebeği için yeteri kadar ve sağlıklı gıdalarla beslenmelidir. Çünkü anne adayının tükettiği her gıdanın bir kısmı bebeğe yarar fazlası kadınlara doğum sonrası verilmesi zor kilolara dönüşür.

Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Olumsuz Etkileyen Faktörler

Tüp bebek tedavisinde başarı şansının olumsuz etkilenmemesi için çiftin alması gereken önlemler bulunur. Gebelik oluşumu, oldukça komplike bir yapıda olduğu için her ayrıntı önemlidir. Başarı şansının olumsuz etkilenmemesi için çiftlerin, aşağıdaki faktörlere oldukça dikkat etmesi gerekir.

Tütün ve Tütün Ürünleri

Sigara kullanımı, doğurganlık yetisini düşüren en önemli faktördür. Sigara kullanan kadınların menopoz yaşı 3-5 sene daha erken yaşanmaktadır. Buradan, sigaranın yumurtalık rezervlerini ve kalitesini ne denli olumsuz etkilediği anlaşılabilir. Bunun dışında sigara kullanımı erkek aday için sperm kalitesini de olumsuz etkilemektedir. Tüp bebek tedavisine başlamadan en az 3 ay önce sigarayı bırakmak gerekir. Aksi halde tedavi boyunca yapılan maddi ve manevi fedakarlıklar boşa gidebilir.

Obezite

Aşırı kilolu olmak, kadınlarda yumurtlama düzeninin bozulmasına yol açar. Bu sebeple de yumurtlama sorunları, adet düzensizlikleri, düşük riskinde artış gibi olumsuzluklar söz konusu olabilir. Tüp bebek tedavisine başlamadan önce anne adayının ideal kilosuna ulaşması için bir uzmandan yardım alması, tüp bebek tedavisinde başarı şansının artmasını sağlayacaktır. Verilen 2 kilo bile, tüp bebek tedavisinde fark yaratacaktır. Obezite sorunu olan erkek için de durum aynı olmaktadır. Bu gibi hastalarda sperm sayısı %20 daha azdır.

Aşırı Zayıflık

Aşırı zayıflık, yumurtlama sorunlarına yol açar. Tıpkı obezite sorununda olduğu gibi adet düzensizlikleri, yumurtlama problemleri söz konusu olabilir. Bu sebeple de anne adayının ideal kilosuna ulaşması gerekir.

Hareketsizlik

Sürekli oturmak, hareketsiz bir yaşam tarzı benimsemek, vücudun direncini ve kondisyonunu olumsuz etkiler. Bu sebeple de tüp bebek tedavisinden istenilen etki alınamayabilir. Tedaviye başlayan erkek ve kadın adayların düzenli olarak spor yapması oldukça önemlidir. Yapılan egzersiz hafif ve vücudu dinç tutacak egzersizler olmalıdır. Özellikle yoga, pilates, yürüyüş ya da yüzme en önerilen sporlar arasındadır.

Stres

Stresin tüp bebek tedavisini olumsuz olarak etkilediği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Stres, sinir sistemi ve bağışıklık sisteminde ciddi problemlere yol açar. Beyinde bulunan stres ve üreme hormonları yakın konumda bulunduğu için aşırı stres, üreme hormonlarını etkileyerek tedavinin olumsuz etkilenmesine yol açabilir. Stres kontrol altında tutulamıyorsa, mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır.

Alkol

Alkol tüketimi yumurta ve sperm hücrelerinin kalitesinin düşmesine yol açar. Bu sebeple de tüp bebek tedavisini olumsuz etkiler. Alkol kullanan anne adaylarının bebeklerinde anomali riski daha yüksektir. Bununla beraber düşük riski de artış gösterir.

Dış Faktörler

Radyasyona maruz kalmak, hormonlu besinler, çalışma ortamı, temizlik ürünleri, kimyasal maddeler gibi faktörler, doğurganlık yetisini olumsuz etkileyebilmektedir. Özellikle sperm sayısında azalmaya yol açan boyalar ve boya çıkarıcı maddeler, yapıştırıcı gibi kimyasallar tüp bebekte başarı şansının azalmasına yol açar.

Kadının Yaşı

Kadının yaşının ileri olması hem doğal gebeliklerde hem de tüp bebek gebeliklerinde, başarı şansını azaltmaktadır. Yaş ilerledikçe yumurtalık rezervleri ve yumurta hücrelerinin kalitesi azalır. Bu sebeple de gebe kalma şansı düşer. Özellikle 35 yaşından sonra hızlanan yumurtalık rezervi kayıpları, tüp bebek tedavisinde de başarı şansını olumsuz etkilemektedir.

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, tüplerde yapışıklıklara yol açabilir. Bu gibi faktörler, tüp bebek tedavisinde başarısızlığa yol açabilir. Geçirilmiş cinsel hastalıklar, tedaviden önce mutlaka tüp bebek doktoruna anlatılmalıdır.

Tüp Bebek Süreci

Tüp bebek süreci, her yüz çiften 15’inin merak ettiği bir tedavi prosedürüdür. Tüp bebek süreci, kısırlık sorunu yaşayan çiftlere uygulanması karar verilen tedavi yöntemi ile oluşturulmaktadır. Tüp bebek süreci 5 aşamadan oluşur. Bunlar:

• Çiftin kısırlık sorunlarının belirlenmesi, muayene ve tetkikler,
• Anne adayının yumurtalıklarının uyarılması,
• Uyarılan yumurtaların toplanması ve baba adayından sperm örneği alınması,
• Döllenme aşaması,
• Embriyo transferi.

Bu aşamalar tamamlandıktan sonra tüp bebek süreci gebelik testi ile sonlandırılır.

Tüp Bebek Süreci Aşamaları

Aşama: Çiftin kısırlık sorunlarının belirlenmesi, muayene ve tetkikler

İlk aşamada çiftin kısırlık sorunları belirlenir. Tıbbi geçmişi, kadının yaşı, adet düzenleri, erkeğin sperm sayısı değerlendirilir. Ardından çift için uygun tüp bebek tedavi yöntemi belirlenir ve daha sonra uygulama gününe karar verilerek tüp bebek süreci başlatılır.

Aşama: Anne Adayının Yumurtalıklarının Uyarılması

Anne adayının yumurtalıkları çeşitli ilaçlarla uyarılır. Bunun amacı, her ay anne adayının adet döngüsünde meydana gelen yumurtlamayı birden fazla hücre ile yapmasını sağlamaktır. Yaklaşık olarak 15 gün süren bu tüp bebek sürecinde, anne adayının birçok kez merkeze gitmesi gerekir. Bu kontrollerde yumurtalıkların boyutu ve olgunluğu tespit edilir.

Aşama: Uyarılan Yumurtaların Toplanması Ve Baba Adayından Sperm Örneği Alınması

Tüp bebek süreci, 3. Aşamasında olgunlaşan yumurtaların toplanmasını kapsar. Olgunlaşan yumurtalar, çatlatma iğnesinin yapılmasından 36 saat sonra toplanır. Toplama aşamasında anne adayının ağrı hissetmemesi için anestezi uygulaması yapılır. Yapılan anestezi sayesinde bu süreç acısız ve konforlu geçer. Yumurtaların toplanması aşaması ile eş zamanlı olarak baba adayından sperm örneği alınır. Sperm örneğinin merkezde alınması gerekmektedir. Mastürbasyon yolu ile alınan sperm örneği incelenir ve aralarından en kaliteli sperm hücreleri bulunur ve hazırlanır.

Aşama: Döllenme

Döllenme aşamasında toplanan yumurta ve sperm hücreleri uygun döllendirme yöntemi ile döllendirilir. Mikroenjeksiyon ya da klasik IVF yöntemi ile döllendirilen yumurta hücreleri uygun bir kültür ortamına alınır ve 3 ya da 5 gün muhafaza edilir. Aralarından en kaliteli embriyolar seçilir ve transfer için hazırlanır.

Aşama: Embriyo Transferi

Embriyo transferi tüp bebek sürecinde en önemli aşamadır. Oldukça kısa sürede tamamlansa da tüp bebek tedavisinin kaderini değiştirebilir. Bu sebeple de sadece uzman kişiler tarafından uygulanmalıdır. Embriyo transferinden 12 gün sonra gebelik testi uygulanmaktadır.